بيت‌المقدس يا اورشليم يا قُدس
بيت‌المُقَدَّس (به عربي بَيت المَقْدِس يا البيت المُقَدَّس) يا اورشليم يا قُدس، شهري در فلسطين اشغالي كه سومين شهر مقدس مسلمانان (پس از مكه و مدينه) و مقدس‌ترين شهر جهان نزد يهوديان و مسيحيان است. مسجد الاقصي نخستين قبله مسلمانان در اين شهر قرار دارد. اين شهر، از مراكز زيارتي اديان ابراهيمي است و هر يك از اين اديان، آثار و ساختمان‌هايي در آن دارند. بيت‌المقدس هم اكنون در اشغال كامل اسرائيل است و اين شهر را پايتخت ابدي خود مي‌خواند؛ اما سازمان ملل و بسياري از كشورهاي جهان، اين ادعا را به رسميت نمي‌شناسند.
بيت‌المقدس و برخي اماكن موجود در آن بنابر روايات شيعه، فضيلت بسياري دارند چنان كه در روايتي از امام حسن عسكري(ع)، نماز گزاردن در مسجد الاقصي در رديف نماز گزاردن در مسجد الحرام دانسته شده و يك نماز در آن برابر با هزار نماز در ديگر مساجد است.
برخي شيعيان ايراني در قديم به ويژه در دوره قاجار و پهلوي، زيارت اماكن مذهبي اين شهر را با سفر حج همراه مي‌كرده‌اند.
بيت المقدس پيش از شهر مكه و كعبه، قبله مسلمانان بوده و مسلمانان به سوي آن نماز مي‌گزارده‌اند. پيامبر اكرم(ص) در سال دوم هجري، به خواست الهي[۲۶] قبله خود را به سوي كعبه تغيير داد. ولي از اهميت اين شهر نزد مسلمانان چيزي كاسته نشد؛ زيرا بنابر باورهاي اسلامي، بسياري از پيامبران بزرگ الهي در آن منطقه ظهور و دين خويش را تبليغ كرده‌اند.
بنابر نظر برخي مفسران، مراد قرآن كريم از «الارض المقدسة»(سرزمين پاك)در آيه «و إذ قال موسي لقومه يا قوم ادخلوا الأرض المقدّسة… ؛هنگامي كه موسي به قوم خويش گفت: اي قوم من! به سرزمين پاك داخل شويد….» شهر بيت المقدس استو وجه تسميه اين شهر به بيت المقدس اين است كه از آلودگي گناه يا شرك پاكيزه است و يا اين كه پيامبران و مومنان در آن سكني گزيده‌اند.
پيامبر اسلام نيز همواره از اين شهر با احترام ياد كرده و بنابر روايات، آن حضرت پيش از رفتن به معراج، نخست به اين شهر سير كرده و از آنجا به آسمان عروج كرده است. در حديث شد الرحال از پيامبر اكرم(ص)نقل شده است: «لا تُشَدّ الرحال الا الي ثلاثة مساجد المسجد الحرام و مسجدي هذا و المسجد الاقصي؛ براي هيج سفري بار سفر آماده نمي شود مگر به قصد سه مسجد: مسجد الحرام، اين مسجد (مسجد النبي) و مسجد الاقصي.»
منطقه شامات از دوره خليفه اول و دوم به تدريج به دست مسلمانان افتاد. بسياري از مسلمانان عرب به شهرهاي مختلف شامات از جمله بيت المقدس هجرت كردند. مسلمانان از آن به بعد در طول قرن‌ها نقش مهمي در آباداني بيت المقدس ايفا كردند. در دوره‌هاي مختلف، بناها و مساجد بسياري به دست مسلمانان در اين شهر ساخته شد و شهر به تدريج هويتي اسلامي ـ عربي به خود گرفت. اين همه، باعث گشت تا تعلق خاطر مسلمانان بدين شهر افزون گردد.
در دروان معاصر، قضيه اشغال فلسطين و بيت المقدس و اصرار رژيم اسرائيل بر پايتخت كردن اين شهر، بر حساسيت مسلمانان نسبت به آن افزوده و آنان همواره اخبار وقايع اين شهر و فلسطين را دنبال مي‌كنند.
